وکالت چیست؟
وکالت چیست؟
در معنای ساده، وکالت به معنای سپردن و تفویض کار به دیگریست.
در معنای حقوقی نیز وکالت یک نوع عقد است که بر اساس آن، شخصی، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود مینماید.
وکالت دهنده را موکل و کسی که وکالت به او اعطا می شود را وکیل می گویند. با انعقاد عقد وکالت مانند سایر عقود، طرفین در برابر یکدیگر دارای حقوق و مسئولیت میشوند و تعهداتی را در برابر یکدیگر دارند.
مورد وکالت، همان موضوعیست که مورد توافق طرفین قرار گرفته و وکیل باید آن را انجام دهد.
شرایط عقدوکالت
در عقد وکالت، وکیل جانشین موکل میشود و کاری که باید توسط موکل انجام میشده است،
به عهده وکیل قرار میگیرد و با انجام کار توسط وکیل، انگار خود موکل آن کار را انجام داده است.
ضمن اینکه طرفین عقد وکالت باید آن را قبول کنند. یعنی یک نفر نمیتواند، دیگری را بدون رضایت او، وکیل خود نماید.
وکالت بلاعزل
وکالت، از جمله معاملاتیست که هر یک از طرفین، هر زمان که بخواهد، میتواند آن را بهصورت یک جانبه فسخ نماید مگر اینکه بهعنوان شرط ضمن عقدی آمده باشند که نتوان آن را یک جانبه فسخ کرد.
برای مثال اگر در عقد ازدواج، زن به مرد وکالت در خرید خانه را بدهد،
هیچیک از طرفین نمیتوانند آن را یک جانبه به هم بزنند. در این وضعیت، وکالت بلاعزل صورت گرفته است.
در حالی که اگر در شرایط عادی، زن و مرد عقد وکالت فروش خانه را منعقد کنند،
هر یک از آنها میتوانند، بدون رضایت طرف مقابل آن را فسخ کنند.
در مواردی که میخواهید، اختیار فسخ قرارداد وکالت را از دست ندهید، نباید وکالت بلاعزل به وکیل بدهید.
انواع وکالت
همانطور که بیان شد، ممکن است، وکیل قسمتی از کار را به عهده بگیرد یا بهطور کلی انجام کار به وی واگذار شود که از این نظر میتوان عقد وکالت را به انواع مطلق یا مقید تقسیم کرد.
وکالت مطلق: در صورتی که عقد وکالت بهطور کلی به وکیل واگذار شود، اصطلاحا گفته میشود، عقد به صورت مطلق است.
وکالت مقید: اگر موکل انجام بخشی از امور را با موضوع مقید به وکیل بسپارد، عقد به صورت خاص و مقید در نظر گرفته میشود و وکیل مجاز است فقط در محدوده همین موضوع فعالیت نماید.
از سوی دیگر میتوان نوع دیگری از وکالت را از نظر قضایی و اداری یا غیرقضایی در نظر گرفت.
با این توضیح که در صورتی که پدری از فرزند خود بخواهد بخشی از امور اداری خود راانجام دهد،
لازم نیست فرزند وی حتما وکیل دادگستری باشد. (جز در مواردی که وکیل دادگستری بودن، شرط انجام کار است).
وکالت غیرقضایی: در صورتی که شخصی، بخش یا تمام امور اداری خود را برای پیگیری به دیگری بسپارد،
وکالت وی از نوع اداری خواهد بود که به صورت رسمی در دفاتر اسناد رسمی به ثبت میرسد.
قضایی: برای انجام اموری که وکیل دادگستری، دانش و تخصص کافی برای انجام آن را دارد، وی را به دادگاه معرفی مینماید.
وکالت نامه
وکالت نامه همان سندیست که توافقات طرفین در آن درج میشود و موضوع انجام کار و اختیارات وکیل در آن مشخص میگردد. ضمن اینکه برای رسمیت وکالتنامه، باید توسط طرفین در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود.
نکتهای که باید در رابطه با انواع وکالت نامه به آن توجه داشته باشید،
این است که وکیل، صرفا در موارد مندرج در وکالتنامه میتواند عمل کند در غیر این صورت در برابر موکل مسئول است.
بهعلاوه مدت عقد باید در وکالتنامه ذکر شود، در این بین تفاوتی ندارد که وکالت از نوع بلاعزل باشد یا خیر.